The Karay-a language, or Kinaray-a (Karay-a + the infix -in-) (ISO:
krj), is an Austronesian regional language spoken by the Karay-a
people, mainly in Antique in the
Philippines
![]() Philippines as well as Iloilo ![]() Iloilo and other provinces on the island of Panay. It is one of the Visayan languages, mainly along with Aklanon/Malaynon, Capiznon and Hiligaynon. Contents 1 Name 2 Location 3 Intelligibility with Hiligaynon 4 Dialects 4.1 Differences 5 Alphabet[3] 5.1 Vowels 5.1.1 Schwa 5.2 Consonants 5.2.1 The consonant ng 6 Phonology 6.1 Vowels 6.2 Consonants 7 Grammar 7.1 Nouns 7.2 Pronouns 8 Numbers 9 Common expressions 10 See also 11 References 12 External links Name[edit]
The word karay-a comes from the word iraya "mountain dwellers", from
Sanskrit
Vowel comparison of Kinaray-a, Hiligaynon and Tagalog cognates English Kinaray-a Hiligaynon Tagalog mine akën akon akin dark madëlëm madulom madilim food pagkaën pagkaon pagkain head ulu ulu ulo ball bula bula bola animal sapat, hayëp sapat hayop plant tanëm tanom pananim, halaman six anëm anom anim Consonants[edit] This section is empty. You can help by adding to it. (June 2008) Grammar[edit] Nouns[edit] Noun cognacy between Kinaray-a, Malay and Tagalog Kinaray-a English meaning Malay English meaning Tagalog English meaning ayam, ido dog ayam / anjing chicken / dog manok / aso chicken / dog bayi, bahi female, woman wanita / bayi female, woman / baby babae female, woman bosong abdomen pusar / pusat navel / central puson / pusod stomach / navel, core kutî cat kucing cat kuting kitten damog fodder umpan / (pa)dang fodder / pasture kumpay / damo fodder / pasture, grass yawâ demon setan / awa demon / accusation demonyo / awa demon / pity makəl mushroom jamur mushroom kabuti mushroom kahig foot kaki foot paa to scrape (ground) Pronouns[edit] Absolutive₁ (emphatic) Absolutive₂ (non-emphatic) Ergative₁ (postposed) Ergative₂ (preposed) Oblique 1st person singular ako takën nakën, ko akën kanakën 2nd person singular ikaw, kaw timo nimo, mo imo kanimo 3rd person singular - tana nana, na ana kanana, kana 1st person plural inclusive kita tatën natën, ta atën kanatën 1st person plural exclusive kami tamën namën amën kanamën 2nd person plural kamo tinyo ninyo, nyo inyo kaninyo 3rd person plural sanda tanda nanda anda kananda Numbers[edit] Number Kinaray-a Malay Tagalog 1 isara/sara satu isa 2 darwa dua dalawa 3 tatlo tiga tatlo 4 apat empat apat 5 lima lima lima 6 anëm enam anim 7 pito tujuh pito 8 walo lapan walo 9 siyam sembilan siyam 10 pulû (se)puluh sampu 11 napulû kag sara/ unsi (from Spanish) (se)belas labing-isa / onse (from Spanish) 50 kalim-an/singkwenta (from Spanish) lima puluh limampu /singkwenta (from Spanish) 100 sangkagatos/sanggatos se ratus isang daan 1,000 sangkalibo/sanglibo se ribu isang libo 100,000 sangka gatos ka libo se ratus ribu isang daang libo 500,000 lima ka gatos ka libo lima ratus ribu lima daang libo 1,000,000 sangka milyon satu juta isang milyon Common expressions[edit] Saying "Diin kaw maagto?" (Literally, Where are you going?) is common way to greet people. You don't need to answer the question directly. The usual answer is an action like "Maninda." (Literally, To buy something on the market.) instead of "Sa tinda." (Literally, To the market.) Are you eating well? - Mayad man pangaën mo? Good. - Mayad. How are you feeling? - Musta bay pamatyagan mo? or: Ano bay pamatyag mo? (What do you feel?) I don't know. - Wara takën kamaan./ Waay takën kamaan (Or simply: Maan a./ Ambay a./ Ilam a. -informal, usually an annoyed expression) Let's go! - Panaw/Halin ta rën!/Dali rën! (usually for hurrying up companions) Come together. - Iririmaw kita./ imaw kita./ Iribhanay kita./ Iririmaw tatən Why? - Manhaw/Wanhaw? (or: Andët haw/aw?)/ Insa haw?/ Insaw?(informal) I love you. -Ginagugma ta (i)kaw./ palangga ta (i)kaw. My love/sweetheart. -Palangga ko. What is your name? - Ano ngaran mo? Good morning! - Mayad nga aga! Good afternoon! - Mayad nga hapon! Good evening! - Mayad nga gabiʔi! That one. - Amo kara. (Or simply: Ra/Ra ay.)(or: Amo ran)/ Amo ka di-a. How much? - Tag pira? Yes. - hə-əd.(Ho-ud)/ (h)ə-əd No. - Bukut./Bëkët.(Bëkën)/Indi Because. - Bangëd. Because of you. - Bangëd kanimo or Tëngëd kanimo. About you. - Nahanungëd kanimo or Parti kanimo. You know. - Man-an mo. (or: Man-an mo man.) Hurry! - Dasiga!(lit. Fast!) or Dali-a! (lit. Hurry!) Again. - Liwan/Liwat/Riwan/Liwan. (or: Uman (Again) / Umana (Command to repeat).) Do you speak English? - Kamaan kaw maghambal kang Inglis? or Kama-an kaw mag-Inglis? It is fun to live. - Sadya mabuhi/Sadya ang mabuhi. See also[edit] Language shift Languages of the Philippines Filipino Cebuano Kapampangan Chabacano Pangasinan Visayan languages Bikol Ilokano Hiligaynon Waray-Waray References[edit] ^ Karay-a at
Ethnologue
External links[edit]
Karay-a language
Bansa.org Kinaray-a Dictionary Kinaray-a Kinaray-a Dictionary: Preserving the Kinaray-a Language v t e Visayan languages Asi Asi Cebuan Cebuano Boholano Central Romblomanon Warayan Baybayanon Kinabalian Waray Peripheral Ati Bantayanon Capiznon Hiligaynon Porohanon Bisakol ? Masbateño North Sorsogon (Masbate) South Sorsogon (Gubat) West Aklanon Caluyanon Kinaray-a Onhan Kuyan Cuyonon Ratagnon South Surigaonon Butuan-Tausug Butuanon Tausug See also: Visayan peoples v t e Philippine languages Northern Philippine Batanic (Bashiic) ? Itbayat Ivatan Yami Northern Luzon Ilocano Arta † Dicamay Agta † Cagayan Valley Ibanag Isnag Atta Itawis Yogad Cagayan Aeta Gaddang Ga'dang South-Central Cordilleran Pangasinan Northern Alta Southern Alta Isinai Itneg Kalinga Ifugao Tuwali ? Balangao Bontok-Finallig Kankanaey Ilongot Ibaloi Iwaak Kallahan Karao Central Luzon Kapampangan Remontado Agta (Sinauna) Abellen Ambala Bolinao Botolan Mag-antsi Mag-indi Mariveleño Sambal Northern Mindoro Alangan Iraya Tadyawan Greater Central Philippine ? Southern Mindoro Buhid Hanuno'o Tawbuid Central Philippine Tagalic Tagalog Kasiguranin Bikol Central Bikol Isarog Agta Mount Iraya Agta Albay Bikol Mount Iriga Agta Rinconada Pandan Bikol Visayan Cebuano Boholano Hiligaynon Waray Tausug Karay-a Aklanon Capiznon Asi Baybayanon Kabalian Bantayanon Porohanon Romblomanon Caluyanon Onhan Cuyunon Ratagnon Surigaonon Butuanon Bisakol ? Masbateño Sorsoganon Unclassified Sulod Magahat Karolanos Ata † Mansakan Davawenyo Kalagan Kamayo Mamanwa Mandaya Mansaka Palawan Aborlan Tagbanwa Central Tagbanwa Palawan Batak Palawano Mindanao Subanon Danao Maguindanao Maranao Iranun Manobo Agusan Ata Manobo Matigsalug Obo Ilianen Western Bukidnon Binukid Higaonon Kagayanen Kamigin Cotabato Manobo Sarangani Tagabawa Gorontalo-Mongondow Bolango Buol Bintauna Gorontalo Kaidipang Lolak Suwawa Mongondow Ponosakan Kalamian Agutaynen Calamian Tagbanwa Bilic Bagobo B'laan T'boli Tiruray Sangiric Sangirese Talaud Bantik Ratahan Minahasan Tonsawang Tontemboan Tombulu Tondano Tonsea Unclassified Umiray Dumaget Ati Manide-Inagta Inagta Alabat Manide † indicates extinct status ? indicates classification dispute v t e Borneo–Philippine languages Philippine Northern Philippine Batanic (Bashiic) ? Itbayat Ivatan Yami Northern Luzon Ilocano Pangasinan Ibanag Arta Isnag Atta Itawis Yogad Cagayan Aeta Gaddang Ga'dang Northern Alta Southern Alta Isinai Itneg Kalinga Ifugao Tuwali ? Balangao Bontok-Finallig Kankanaey Ilongot Ibaloi Iwaak Kallahan Karao Dicamay Agta † Central Luzon Kapampangan Abellen Ambala Bolinao Botolan Mag-antsi Mag-indi Mariveleño Sambal Remontado Agta (Sinauna) Northern Mindoro Alangan Iraya Tadyawan Greater Central Philippine ? Southern Mindoro Buhid Hanuno'o Tawbuid Central Philippine Tagalog Cebuano Hiligaynon Waray Central Bikol Tausug Kinaray-a Sulodnon Aklanon Capiznon Masbatenyo Albay Bikol Asi Bantayanon Baybayanon Boholano Butuanon Caluyanon Cuyunon South Sorsogon (Gubat) Central Sorsogon (Masbate) Isarog Agta Kabalian Mount Iraya Agta Mount Iriga Agta Onhan Pandan Bikol Porohanon Ratagnon Rinconada Romblomanon Surigaonon Unclassified Sulod Mansakan Davawenyo Kalagan Kamayo Mamanwa Mandaya Mansaka Palawan Aborlan Tagbanwa Central Tagbanwa Palawan Batak Palawano Mindanao Maguindanao Maranao Agusan Ata Manobo Binukid Cotabato Manobo Higaonon Ilianen Iranun Kagayanen Kamigin Matigsalug Obo Sarangani Subanen Tagabawa Western Bukidnon Gorontalo-Mongondow Bolango Buol Bintauna Gorontalo Kaidipang Lolak Suwawa Mongondow Ponosakan Kalamian Agutaynen Calamian Tagbanwa Bilic Bagobo B'laan T'boli Tiruray Sangiric Sangirese Talaud Bantik Ratahan Minahasan Tonsawang Tontemboan Tombulu Tondano Tonsea Unclassified Umiray Dumaget Ati Manide-Inagta Inagta Alabat Manide Bornean North Bornean Sabahan Ida'an Bonggi Molbog Brunei Bisaya Tatana (Sabah Bisaya) Lotud Dusun Kuijau Eastern Kadazan Gana' Kota Marudu Talantang Kamaragang (Momogun) Klias River Kadazan Coastal Kadazan Yakan Tombonuwo Kinabatangan Sungai Keningau Murut Okolod Tagol Paluan Selungai Murut Timugon Bookan Abai Papar Kalabakan Sembakung Serudung Nonukan Tidong Unclassified Dumpas North Sarawakan Kenyah (Bakung) Sebob Tutoh Uma' Lasan Wahau Kenyah Penan ? Kelabit Lengilu Lundayeh Sa'ban Tring Berawan Belait Kiput Narom Tutong Unclassified Bintulu Melanau-Kajang Kajaman Lahanan Sekapan Daro-Matu Kanowit-Tanjong Melanau Bukitan Punan Batu Sian Ukit Basap Burusu Bah-Biau Punan Sajau Punan Merap Bukat Seru † Lelak † Kayan-Murik Kayan Bahau Modang Segai Hovongan Aoheng Aput Punan Krio Dayak Murik Land Dayak Bekati' Sara Lara' Bukar Sadong Rejang Biatah Tringgus Jagoi Jangkang Kembayan Semandang Ribun Benyadu' Sanggau Barito Malagasy Deyah Malang Witu Ma'anyan Paku Lawangan Kohin Dihoi Siang Bakumpai Ngaju Ampanang Tunjung Sama-Bajaw ? Abaknon Bajaw Sinama Pangutaran Sama Bold indicates languages with more than 1 million speakers ? indicates classification dispute † indicates extinct status v t e Languages of the Philippines Official languages Filipino English Regional languages Aklanon Bikol Cebuano Chavacano Hiligaynon Ibanag Ilocano Ivatan Kapampangan Karay-a Maguindanao Maranao Pangasinan Sambal Surigaonon Tagalog Tausug Waray Yakan Indigenous languages (by region) Luzon Ilocos Bolinao Cordillera Atta Balangao Bontoc Ga'dang Kalinga Kallahan Kankanaey Ibaloi Ifugao Isnag Itneg Itawis Iwaak Malaweg Tuwali Cagayan Valley Arta Atta Central Cagayan Agta Dinapigue Agta Dupaningan Agta Gaddang Ilongot Isinai Itbayat Itawis Kallahan Karao Malaweg Nagtipunan Agta Paranan Agta Paranan Yogad Central Luzon Abellen Ambala Antsi Botolan Casiguran Dumagat Agta Indi Kasiguranin Mariveleño Northern Alta Southern Alta Umiray Dumaget Calabarzon Inagta Alabat Manide Remontado Agta Southern Alta Umiray Dumaget Metro Manila Hokaglish Taglish Mimaropa Agutaynen Alangan Asi Calamian Tagbanwa Central Tagbanwa Cuyonon Iraya Kagayanen Molbog Onhan Palawan Batak Palawano Ratagnon Romblomanon Tadyawan Bicol Albay Bikol Inagta Partido Manide Masbateño Mount Iraya Agta Pandan Bikol Rinconada Bikol Sorsoganon Southern Catanduanes Bikol Visayas Western Visayas Ati Caluyanon Capiznon Sulod Negros Island Ata Karolanos Magahat Central Visayas Bantayanon Eskayan Porohanon Eastern Visayas Abaknon Baybay Kabalian Mindanao Zamboanga Peninsula Subanon Northern Mindanao Bukid Higaonon Ilianen Iranun Kamigin Matigsalug Subanon Western Bukidnon Caraga Agusan Ata Manobo Butuanon Higaonon Kamayo Mamanwa Davao Bagobo B'laan Davawenyo Kalagan Mandaya Mansaka Obo Sangirese Sarangani Tagabawa Soccsksargen B'laan Cotabato Manobo Ilianen Iranun Obo Tboli Tiruray Muslim Mindanao Iranun Pangutaran Sama Sama Immigrant languages Arabic Basque Chinese Mandarin Hokkien French German Japanese Korean Malay Indonesian Malaysian Sindhi Spanish History Vietnamese Sign languages American Sign Philippine Sign Historical languages Proto-Philippine |